Włodzimierz Puchalski (ur. 6 marca 1909 r. w Mostach Wielkich koło Lwowa, zm. 19 stycznia 1979 na Wyspie Króla Jerzego) – polski przyrodnik, myśliwy, fotograf, reżyser filmów przyrodniczych.
Autor określenia „bezkrwawe łowy”, odnoszącego się do fotografowania przyrody.
Pasją fotografowania „zaraził się” w domu rodzinnym. Jego ojciec uprawiał fotografię zwierząt i krajobrazu. Chociaż najbardziej znany jest z „bezkrwawych łowów”, od 13 roku życia był myśliwym. W wieku 14 lat otrzymał od swojego dziadka, Hieronima Sykory, swój pierwszy aparat fotograficzny. Po ukończeniu szkoły średniej odbywał służbę wojskową w Korpusie Kadetów nr 1 we Włodzimierzu Wołyńskim. W 1931 rozpoczął studia na Akademii Rolniczej w Dublanach na Wydziale Rolniczo-Leśnym, zakończone uzyskaniem dyplomu inżyniera agronoma.
Od 1933 do 1936 był asystentem prof. Witolda Romera przy Katedrze Fotochemii Politechniki Lwowskiej, z którym wspólnie realizował filmy oraz opracował metodę robienia filmów przyrodniczych. Swój pierwszy film przyrodniczy zatytułował Bezkrwawe łowy. W 1936 był autorem pierwszej w Polsce wystawy o tematyce przyrodniczej i myśliwskiej. W 1937 zdobył Złoty Medal na Wielkiej Olimpiadzie Łowiectwa w Berlinie za zdjęcie przedstawiające dzika w lesie. W latach 1937-39 był asystentem prof. Wodzickiego przy Zakładzie Anatomii Zwierząt i Histologii Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, gdzie opracował metodę posługiwania się filmami i przeźroczami w czasie wykładów uniwersyteckich. W tym czasie wyjeżdżał dwukrotnie jako polski delegat do największej europejskiej stacji ornitologicznej w Rosji. Stał się powszechnie znany. Wielokrotnie przyjmowany był przez prezydenta Mościckiego (m.in. w 1938 fotografował polowanie organizowane przez prezydenta, w którym uczestniczył Göring). Otrzymał również wiele zamówień na fotografię przyrodniczą od czasopism krajowych i zagranicznych. Do 1939 sześciokrotnie zdobywał pierwsze miejsce w konkursie fotograficznym Łowca Polskiego.
W 1939 czynnie uczestniczył w wojnie obronnej. W czasie II wojny światowej pracował jako leśniczy w Puszczy Sandomierskiej. Po wyzwoleniu rozpoczął pracę w Katedrze Genetyki. W 1946 organizował krakowski Instytut Filmowy.
W 1949 rozpoczął pracę w Instytucie Zootechniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie stworzył dział dokumentacji fotofilmowej zwierząt. Od 1956 pracował w Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi jako operator i reżyser. W 1957 i 1958 wziął udział w dwóch arktycznych wyprawach na Spitsbergen. W 1976 przeszedł na emeryturę.
W 1978 wyjechał do Antarktyki z wyprawą organizowaną przez Polską Akademię Nauk. Zmarł w czasie wykonywania zdjęć na Wyspie Króla Jerzego i tam też został pochowany. Grób Włodzimierza Puchalskiego został wpisany na listę obiektów historycznych Antarktyki pod numerem 51 (HSH No.51)
Był daltonistą i niemal wszystkie jego filmy oraz fotografie są czarno-białe. Wyjątek to kolorowe zdjęcia z ostatniej wyprawy na Antarktydę. Bogate zbiory zdjęć Puchalskiego można podziwiać na zamku w Niepołomicach.
Obchody Patrona w Naszej szkole obchodzone są corocznie 6 marca.
Filmografia
- Ptasia wyspa (1947)
- Zima w Puszczy Białowieskiej (1947)
- Jeziora Mazurskie (1947)
- Na śnieżnym szlaku Karkonoszy (1948)
- Wykluwanie się piskląt (1948)
- Flora Tatr (1949)
- Instynkt macierzyński ptaków (1954)
- Nietoperze (1956)
- Łabędzie jezioro (1957)
- Wśród gór i dolin Arktyki (1958)
- W tundrach Arktyki (1959)
- Puszcza Białowieska (1964)
- U brzegów Skandynawii (1965)
- Zima w lesie (1966)
- Nasze gady i płazy (1972)
- Ptasie rodziny (1977)
- Lato na Wyspie Króla Jerzego (1979)
- Skrzydlaci rycerze
Książki
- Bezkrwawe łowy (1951)
- Wyspa kormoranów (1954)
- W krainie Czarnej Hańczy
- W krainie łabędzia (1956)
- Ptaki naszych wód (1957)
- Zwierzęta naszych lasów (1957)
- Wśród trzcin i wód (1955)
- Portrety zwierząt
- Film i fotografia
- Mieszkańcy lasów
- Zwierzęta z dalekich stron
- Ostatnie bezkrwawe łowy
- Ptaki naszych pól, łąk i wód
- Trofea obiektywu
- Puszcza
- W skrzydlatym świecie
- Na rozlewiskach Biebrzy i Narwi
- Przyroda Polski w fotografii Włodzimierza Puchalskiego
- W krainie łowów
- Rok w puszczy
- Przyroda Arktyki
Nagrody
- I nagroda MFF Fontainebleau 1947 (Ptasia wyspa)
- I nagroda MFF Edynburg 1947 (Ptasia wyspa)
- Honorowe wyróżnienie MFF Londyn 1948 (Wykluwanie się piskląt)
- I nagroda Kongres Ochrony Przyrody Edynburg 1957 (Skrzydlaci rycerze)
- Srebrny Lajkonik IV OFF Kraków 1964 (Puszcza białowieska)
- Złoty Światowid III OFF Dydaktycznych Łódź 1974 (Wśród łąk i wód)
Upamiętnienie
- Lodowiec Puchalskiego na Wyspie Króla Jerzego w pobliżu miejsca jego śmierci
- Chata w Morusach koło Tykocina z pamiątkami po fotografiku
- Muzeum Niepołomickie, które posiada bogaty zbiór fotogramów, negatywów i slajdów Włodzimierza Puchalskiego
- Konkurs fotograficzny im. Włodzimierza Puchalskiego organizowany przez miesięcznik Łowiec Polski
- Międzynarodowy Festiwal Filmów Przyrodniczych im. Włodzimierza Puchalskiego
- W 1995 otwarto Miejski Park Ekologiczny im. Włodzimierza Puchalskiego w Śremie.